Bronnenlijst

Dit rapport maakt duidelijk dat er te weinig meetgegevens en transparantie zijn over de uitstoot van bedrijven. Gezondheid hoort een concrete plek in vergunningen te krijgen. Ook zijn er nieuwe inzichten waar risico-indeling van stoffen tegen getoetst zouden moeten worden. Ook zouden maatschappelijke kosten van uitstoot berekend moeten worden en zijn aanpassingen van wet- en regelgeving nodig.

Luchtkwaliteit in de IJmond is verbeterd in 2023, maar dat komt niet door Tata Steel.

De expertgroep pleit ervoor om ultrafijnstof, uitstoot van ZZS en geluidsoverlast mee te nemen in de gezondheidseffectenrapportage. Richtlijnen WHO 2021 zouden leidend moeten zijn, maar lijken pas op langere termijn haalvaar. Praktisch gezien zou als uitgangspunt voor bewoners van de IJmond moeten gelden dat zij dezelfde kansen op goede gezondheid hebben als de rest van de Nederlanders die niet aan Tata worden blootgesteld.

RTL Nieuws heeft aangetoond dat inwoners van dertien gebieden met zware industrie jaarlijks ruim 7 procent meer kwijt zijn aan zorg, dan gemiddeld. Meerdere experts en instanties reageren bezorgd en pleiten voor grootschalig onderzoek naar de gezondheid van omwonenden.

Op verzoek van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft RIVM een vergelijking gemaakt tussen onderzoeken naar de gezondheidsrisico’s rondom Tata Steel Nederland en een staalfabriek in Taranto in Italië. De belangrijkste constatering is dat de aanpak en resultaten van fijnstof ongeveer even erg zijn.

De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied heeft in samenwerking met omwonenden onderzoek laten doen naar het geluid dat wordt geproduceerd op het industrieterrein IJmond. Omwonenden ervaren storende geluiden afkomstig van bedrijven zoals Tata Steel IJmuiden en andere industrie op het terrein en maken zich zorgen over het effect hiervan op hun gezondheid.

Gezondheid van de omwonenden is onvoldoende geborgd. Bovendien geeft RIVM aan dat het berekende effect van Tata's uitstoot een onderschatting is van de werkelijke gezondheidsschade die deze veroorzaakt. De expertgroep pleit ervoor om Kooksgasfabriek 2 versneld te sluiten. De beoogde overgangsfase naar nieuwe installaties is in ieder geval te lang.

Volgens de update van het eerder door de European Environment Agency uitgebrachte rapport staat Tata Steel nu op plek no. 20 (dat was eerst nr 24) van de meest schadelijke bedrijven in Europa. De schade in omgerekende waarde van een levensjaar (VOLY) is €1.072.000.000 (een stijging van 40 mio). Tata Steel is nu de nummer 4 vervuilendste staalfabriek in de EU en staat direct na de staalfabriek in Taranto (nr 21).

De bewoners van de IJmond hebben extra kans om ziek te worden door de huidige uitstoot vanaf het terrein van Tata Steel. Door de uitstoot van fijnstof en stikstofoxiden door Tata Steel is de verwachte levensduur daar 2,5 maand korter. Ook ervaart 80% van de inwoners van Wijk aan Zee hinder van geur, stof en geluid.

De bewoners van de IJmond hebben extra kans om ziek te worden door de huidige uitstoot vanaf het terrein van Tata Steel. De meeste winst voor de gezondheid in de IJmond is te bereiken door de hinder en blootstelling aan uitstoot van Tata Steel te verminderen. Dit blijkt uit onderzoek van het RIVM.

Al in 1975 was bekend dat er een hoge concentratie vervuilende stoffen in de lucht zat rond het Hoogoventerrein, nu Tata Steel, in Wijk aan Zee. Dat blijkt uit een rapport dat in handen is van EenVandaag. "We lopen al 50 jaar achter dit probleem aan."

De gezondheid van omwonenden van industrie verdient betere bescherming door bedrijven, lokale overheden en omgevingsdiensten. Lokale overheden en omgevingsdiensten gebruiken niet alle beschikbare middelen om de uitstoot van de industrie te verminderen en bedrijven te houden aan bestaande normen en regelgeving. Ook toetsen zij gezondheidsrisico’s niet systematisch en hebben niet altijd een compleet beeld van de uitstoot.

De resultaten uit 2022 bevestigen de bevindingen van de twee eerdere onderzoeken: in de IJmond zitten grotere hoeveelheden PAK en metalen in neergedaald stof dan elders in Nederland. Dit is vooral in Wijk aan Zee het geval. Deze hoeveelheden zijn ongewenst voor de gezondheid van kinderen.

Uit de resultaten van het nieuwe onderzoek blijkt dat er, net als in 2020, grote hoeveelheden PAK en metalen in grof stof zit dat in het IJmondgebied neerdaalt, vergeleken met gebieden waar geen grote bronnen zijn die stof uitstoten. Door andere weersomstandigheden is het beeld anders dan in 2020. De gemeten hoeveelheid PAK en metalen in Beverwijk zijn bijvoorbeeld hoger.

PAK-uitstoot schoorstenen cokes2fabriek ontoelaatbaar hoog; Volle omvang diffuse uitstoot Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS) cokesfabrieken is nog onbekend; wordt zsm ook gemeten/gepubliceerd.

Hart- en vaatziekten en hoger medicijngebruik als gevolg van fijnstof Tata in IJmond

Inwoners uit de postcodegebieden met de hoogste concentraties fijnstof blijken 11 tot 16 procent vaker medicijnen te krijgen voor hart- en vaatziekten, hoge bloeddruk en diabetes. Voor aandoeningen aan de luchtwegen bij volwassenen is dat 5 tot 10 procent vaker.

Grootste PAK-bron: cokesfabrieken en verwaaiing. Uitstoot PAK en zware metalen door TATA blijkt factor 5-1000 hoger dan op basis van door TATA aangeleverde emissiejaarcijfers.

Inwoners maken zich significant meer zorgen over de veiligheid van de leefomgeving voor hun gezondheid dan de rest van Nederland. Bijna de helft van de inwoners meldt nooit klachten over Tata Steel, 9% meldt ze soms. De belangrijkste reden voor het niet melden is dat men geen vertrouwen heeft dat er iets wordt gedaan met hun klacht.

De luchtvervuiling van Tata Steel omgerekend in waarde van een levensjaar (VOLY) is 1.032.000.000 euro. Tata Steel is hiermee nummer 24 op de lijst van meest schadelijke bedrijven in Europa.

In Wijk aan Zee bleek zware metalen (lood, vanadium) ongezond hoog voor kinderen; 2020 weer te hoog. 2021: PAKs en lood liggen wijd verspreid in alle dorpen; zeer hoge concentraties ten westen van Tata (strand) en in Wijk aan Zee.

Acute (benauwdheid, hoofdpijn, misselijk) en chronische gezondheidsklachten (longkanker, hart diabetes) komen significant meer voor in de IJmond dan in andere woonwijken (lage SES) naast industrie in NL.

Bewoners maken zich zorgen over de gevolgen voor hun gezondheid en die van hun kinderen. Bij een inventarisatie van vragen en zorgen van bewoners worden acute klachten als bijvoorbeeld hoesten, benauwdheid, en pijnlijke ogen genoemd. Ook huisartsen uit de IJmond geven aan diverse gezondheidsproblemen in hun praktijk te zien die te relateren zouden zijn aan milieufactoren in de omgeving (luchtvervuiling, zware metalen, cumulatie), waaronder enige ernstige aandoeningen, zoals longkanker.

Op dagen + uren dat de wind vanuit Tata waait richting Wijk aan Zee, IJmuiden en Beverwijk zijn de fijnstof-concentraties en ultrafijnstof ongezond hoog